Jak uchronić pieniądze z Rodzina 500+ przed komornikiem?

Pieniądze z programu „Rodzina 500+” miały być szybko i sprawnie wypłacane przez samorządy i być wyłączone z egzekucji komorniczej. Ale to tylko teoria. Praktyka wygląda zupełnie inaczej. Niektóre pazerne samorządy – umyślnie przetrzymują pieniądze pochodzące z rządowego programu na swych rachunkach bankowych. Po co? Aby zgarnąć jak najwyższe procenty! Zdarzają się też komornicy, którzy zajmują środki finansowe z programu „Rodzina 500+” w ramach egzekucji komorniczej.

Nie da się ukryć – w światku samorządów rządzi pazerność. Aż 40% gmin – nie wypłaciło zasiłków w ramach programu „Rodzina 500+”, bo ich włodarze chcą na rządowym programie za wszelką cenę zarobić. No cóż, jak sobie pościelisz, tak się wyśpisz! Teraz wyborcy mogą zweryfikować swoje wybory z 2014 roku. Ci którzy wybrali w ostatnich wyborach samorządowych rzetelnych i uczciwych samorządowców, cieszą się z wypłaconych pieniędzy. A ci którzy postawili na spryciarzy i kombinatorów, plują sobie w brodę… Natomiast zajęcia komornicze środków finansowych z programu „Rodzina 500+” to już zupełnie inna sprawa.

Środowisko komornicze od dawna sygnalizowało, że świadczenia z pomocy społecznej (np. alimenty, świadczenia wychowawcze, zasiłki, a teraz także 500 złotych na dziecko) będą zajmowane w ramach egzekucji komorniczej… Ale nie z winy komorników! Tylko z winy wadliwego, obowiązującego w tym zakresie prawa.

Kodeks Postępowania Cywilnego mówi bowiem wyraźnie, że świadczenia społeczne podlegają ochronie od chwili naliczenia wypłaty do chwili przekazania ich na rachunek bankowy beneficjenta. I tutaj, w banku ta ochrona się kończy. Pieniądze stają się dostępne przede wszystkim dla posiadacza rachunku. A gdy staje się on dłużnikiem, także dla komornika. Trzeba też wyraźnie powiedzieć, że komornik nie ma możliwości sprawdzenia – z jakiego tytułu pieniądze przelano na rachunek bankowy dłużnika! Komornik, nie ma także możliwości wykluczenia „specjalnych kwot” spod egzekucji. Dlaczego? Ponieważ, nie przewidują tego przepisy o egzekucji z rachunku bankowego dłużnika! Innymi słowy, dla komornika – pieniądze na rachunku bankowym dłużnika są anonimowe…

Jak zatem uchronić pieniądze z programu „Rodzina 500+” przed egzekucją komorniczą? Jeśli przy składaniu wniosku, zaznaczyło się opcję – wypłata w gotówce – to pieniądze będzie można odebrać w kasie urzędu. (A jeśli w formie przelewu – to można dokonać korekty wniosku). To rozwiązanie zabezpieczy wypłatę nowego świadczenia wychowawczego w 100 procentach. A co zrobić, gdy pieniądze przelano na konto i zabrał je komornik? Trzeba złożyć wniosek do komornika dołączając decyzję o przyznaniu świadczenia i/lub wyciąg z konta.

Jeśli mimo to, komornik nie zwróci pieniędzy – to trzeba złożyć skargę do sądu rejonowego przy którym działa komornik. Po głośnych doniesieniach medialnych o egzekucjach nowego świadczenia socjalnego przez komorników, do akcji wkroczyła Krajowa Rada Komornicza, Związek Banków Polskich oraz Kancelaria Prezydenta RP. Proponowane są 2 sposoby rozwiązania problemu. (1) KRK oraz ZBP, forsują model bezpłatnego rachunku bankowego o charakterze socjalnym. Na takim rachunku, byłyby gromadzone pieniądze wyłącznie z tytułu świadczeń socjalnych. Czyli zasiłki z pomocy społecznej, świadczenia wychowawcze, alimenty, 500 złotych na dziecko. Takie konta z mocy prawa, byłyby wyłącz one z egzekucji komorniczej. To rozwiązanie zapewnia kompleksowe rozwiązanie problemu. Ma jednak małą wadę. Wymaga sporo czasu.

Aby rachunki socjalne mogły funkcjonować w praktyce, potrzebne są nowe regulacje prawne. A także zmiany organizacyjne i techniczne w samych bankach. (2) Natomiast propozycja prezydenta RP ma charakter prostej dyspozycji. I polega na zobligowaniu banków do weryfikacji tytułu pochodzenia pieniędzy. Innymi słowy, bankowcy mieliby obowiązek informowania komorników, że część rachunku jest wyłączona spod egzekucji – ponieważ są to pieniądze o charakterze socjalnym.

Tak czy inaczej, na prawne rozwiązanie problemu będziemy musieli jeszcze poczekać. Może też być tak, że… zostaną przyjęte dwa rozwiązania. Najpierw – przez krótki okres czasu będzie obowiązywać prawo zaproponowane przez prezydenta (np. przez 12 miesięcy). Natomiast później, docelowo – zostaną uruchomione rachunki socjalne zaproponowane przez KRK i ZBP.

Publikacja: 13.01.2017

Dariusz Rzęsa

Opinie