Rejestry BIK i BIG, czyli strach ma wielkie oczy

Każda osoba, która decyduje się na zaciągnięcie zobowiązania finansowego w formie kredytu albo pożyczki usłyszy o BIK-u albo o BIG-ach. Podpisując umowę, mało kto przygląda się tym instytucjom, a jest to błąd, gdyż mają one wpływ na aktualne zobowiązania oraz przyszłe zobowiązania. Co to jest BIK i co to jest BIG? Czym dokładnie się zajmują?

Na początku należy zdawać sobie sprawę, że na terenie Polski jest kilka instytucji, które przechowują dane o dłużnikach oraz ich zobowiązaniach finansowych. Nie są to rzeczy, które pozostają bez echa. Zaciągnięcie kredytu, problem ze spłatą, pomyślność spłaty są notowane i zachowywane w bazach.

Dlaczego? Dzięki informacji gospodarczej i jej rozwojowy, banki oraz klienci wiedzą, na co mogą się zdecydować podpisując umowę kredytową oraz pożyczkowa.

Instytucje przechowujące informacje o dłużnikach:

• Krajowy Rejestr Sądowy (KRS),
• Biuro Informacji Kredytowej (BIK),
• Biuro Informacji Gospodarczej (BIG).

Biuro Informacji Gospodarczej

Biuro Informacji Gospodarczej jest komercyjną instytucją, która gromadzi informacje o dłużnikach. Jednocześnie warto wiedzieć, że BIG to nie jedna instytucja, lecz kilka niezależnych od siebie biur, w tym:

• Krajowe Biuro Informacji Gospodarczej,
• Rejestr Dłużników ERIF BIG,
• Krajowy Rejestr Długów BIG,
• BIG InfoMonitor.

Każdy BIG prowadzi odrębną bazę danych i są one konkurencyjne dla siebie. Dla klienta i banku oznacza to, że aby dokonać dokładnego sprawdzenia niezbędne jest sprawdzenie zapisów wszystkich Biur. Sprawdzany dłużnik może figurować w kilku bazach, jeśli wierzyciel złożył wniosek do kilku Biur. Jest z tym dużo zamieszania oraz duże zróżnicowanie cenowe.

BIG-i wśród różnych innych baz wyróżnia jednak fakt, że sami konsumenci mogą wpisywać do nich dłużników. Jednak podstawowym warunkiem jest wpisanie dobrego tytuły wykonawczego, świadczącego o długu i konieczności pokrycia należności. Zazwyczaj takim tytułem jest sądowy nakaz zapłaty.

Jednocześnie niektóre BIG-i pozwalają na dodawanie pozytywnych komentarzy o konsumentach i przedsiębiorcach. Jest to przydatne podczas zasięganiu kolejnych kredytów, gdyż brak informacji o konsumencie, również może świadczyć na niekorzyść w niektórych przypadkach.

Co więcej BIG-i współpracują z każdym podmiotem, niezależnie od działu gospodarki – przedsiębiorstwa, instytucje, samorządy, osoby fizyczne. Z kolei BIK współpracuje jedynie z bankami i SKOK-ami, czyli instytucjami finansowymi.

Do BIG-a można trafić poprzez:

• zobowiązanie wynikające z umowy,
• zobowiązanie, które jest wymagane od 60 dni,
• minął miesiąc od dnia listu z upomnieniem o spłacie i jednocześnie ostrzegającego przed wpisem,
• kwota do spłacenia wynosi minimum 200zł.

W BIG można przechowywać również inne informacje, w tym informacje o klientach, którzy posługiwali się cudzym dowodem tożsamości albo sfałszowanym. Jednak dotyczy to tylko informacji o podmiocie, w którym chciano go użyć i samego dokumentu. O samym fakcie jest informowany zazwyczaj także ten, kogo dokument ukradziono, próbowano użyć albo sfałszowano. Jest to bardzo przydatne i pozwala chronić przed podpisaniem przez oszusta umowy kredytowej.

Kto i co może wiedzieć z BIG?

• Konsument:

– siebie, raz na 6 miesięcy bezpłatnie,

– przedsiębiorcę, bez ograniczeń.

• Przedsiębiorca:

– konsumenta, za zgodą sprawdzanego,

– przedsiębiorcę i siebie, bez ograniczeń.

Uwaga! – nie ma możliwości, żeby konsument sprawdzał informacje o konsumencie.

BIG-i różnią się od innych instytucji tego typu, ale biura również różnią się między sobą, warto wiedzieć, czym dokładnie. Każde z nich ma inną ofertę, bazy danych inne informacje. Oto najważniejsze cechy każdego:

BIG InfoMonitor:

Dla konsumenta:

• umożliwia dostęp do BIK i Związku Banków Polskicj,
• szybka rejestracja na stronie internetowej,
• łatwy rejestr zadłużonych,
• łatwość sprawdzenia siebie i przedsiębiorcy,
• brak prowizji od odzyskanych należności.

Dla firm:

• ułatwia zdobycie Certyfikatu Firmy Wiarygodnej Finansowo,
• stały monitoring zmian w zobowiązaniach płatniczych kontrahentów.

Dla instytucji:

• możliwość ochrony finansów samorządów,
• wpisywanie dłużnika alimentacyjnego do rejestru BIG dla gmin,
• dostęp do baz dla instytucji i podmiotów uprawnionych wg ustawy dotyczącej BIG.

Krajowy Rejestr Długów BIG

Dla konsumenta i firm:

• FairPay – pozytywny wizerunek firmy,
• sprawdzanie siebie i przedsiębiorcy,
• możliwość odzyskania zaległych odsetek, alimentów itp.

Dla firm:

• możliwość odzyskania pieniędzy bez wypłacania prowizji,
• ochrona przedsiębiorcy, wypłacalności kontrahentów, monitorowanie finansów branży i konkurencji,
• wezwania do zapłaty dla dłużnika, przeniesienie na niego obowiązku zapłaty.

Rejestr Dłużników ERIF BIG

Dla konsumenta:

• pozytywne informacje, gromadzenie ich,
• monitoring zmian dotyczących przedsiębiorcy oraz siebie samego,
• sprawdzanie siebie i firmy.

Dla firm:

• Certyfikat Bezpieczeństwa Należności,
• monitoring informacji pozytywnych i negatywnych o kontrahencie,
• zlecanie windykacji zewnętrznej firmie.

Dla instytucji:

• wspieranie miast i gmin w walce o zaległe alimenty,
• dobre rozwiązania dla wszystkich jednostek administracji państwowej i samorządowej.

Krajowe Biuro Informacji Gospodarczej – KBIG

Dla konsumenta:

• sprawdzanie informacji o przedsiębiorcy,
• abonament na monitorowanie zgłoszonych dłużników.

Dla firm:

• bezpłatne raporty o zmianach,
• stałe monitorowanie kontrahentów,
• sprawdzanie informacji o kontrahentach nawet w bazach niemieckich, austriackich i szwajcarskich.

Czy można zostać usuniętym z bazy BIG?

Istnieje możliwość wyjścia na prostą w branży pożyczkowej i usunięcia złych wpisów. Jednak można liczyć na to jedynie przy współpracy wierzyciela, gdyż samodzielnie, konsument nie ma możliwości usunięcia wpisu.

Tym samym warto wiedzieć, że wierzyciel ma za zadanie w ciągu 14 dni zgłosić informację o:

• uregulowaniu długu, całkowitym lub częściowym,
• odzyskaniu dokumentu przez osobę uprawnioną (gdy doszło do nieupoważnionego użycia),
• nieprawdziwej informacji gospodarczej, przy założeniu, że wierzyciel nie działał w złej wierze,
• zmianie informacji gospodarczej innego rodzaju.

Obowiązkiem wierzyciela jest informowanie biura, że dług przejęła firma zewnętrzna. Inaczej informacja zostaje usunięta w ciągu 2 tygodni.

Co robić, jeśli po spłacie wierzytelności dług nadal jest w BIG? Okazuje się, że klient ma małe pole manewru, gdyż nadal nie posiada możliwości samodzielnego usuwania wpisu. W takiej sytuacji najlepiej przedłużyć wierzycielowi wniosek o zaktualizowanie danych. Dodatkowo, we wniosku można poprosić o poinformowanie innych podmiotów, np. banku, w którym dana osoba chce wziąć pożyczkę, że informacje zostały usunięte. Dzięki temu sytuacja klienta będzie lepsza, a jego opinia w banku bardziej pozytywna.

BIK – Biuro Informacji Kredytowej

Kolejna instytucją, która zajmuje się dłużnikami jest Biuro Informacji Kredytowej. BIK stanowi instytucję, która gromadzi i udostępnia informacje związane z historia kredytową banków oraz SKOK-ów. Jest to podstawowa różnica między nią a BIG-im.

BIG jest otwarty na szeroką klientelę, BIK nie. Jednak BIK ma obowiązek przechowywać wszystkie dane, negatywne i pozytywne, z kolei BIG-i nie muszą tego robić, mogą, ale zależy to od ich własnej woli.

Aż 90% informacji w bazie to dane pozytywne, mówiące o terminowych spłatach pożyczek i kredytów. Dodatkowo BIK posiada przydatne narzędzie mające ocenić zdolność kredytową, czyli scoring kredytowy.

Dobrze jest mieć świadomość, że Polska przoduje pod względem jakości posiadanych systemów informacjo kredytowej. Co więcej nie tylko w Europie, lecz na świecie.

Aktualnie BIK współpracuje z:

• 54 SKOK-ami,
• 42 bankami komercyjnymi,
• 567 bankami spółdzielczymi.

BIK oferuje usługi także dla konsumentów. Można znaleźć wiele abonamentów, które są stworzone właśnie z myślą o klientach banków i instytucji finansowych innego rodzaju. Korzystanie z nich jest możliwe, jeśli wcześniej założy się konto na stronie internetowej BIK i wybierze się jeden z oferowanych abonamentów, czyli:

• próbne konto – przeznaczone dla nowych klientów, które oferuje wszystkie opcje, akie są dostępne o ograniczonym działaniu, na dwa miesiące. Dzięki temu można przetestować serwis i zdecydować się na wybranie konkretnego abonamentu. Posiadacze konta BIK mogą tanio nabyć konto.
• podstawowe konto – darmowe podstawowe informacje, gwarantowane ustawą. Inne funkcje mogą zostać dokupione w zależności od potrzeb. Jeśli miało się wcześniej próbne, bez wyboru abonamentu, konto zmieni się w podstawowe automatycznie.
• premium konto – konto płatne, dla wszystkich tych, którzy chcą posiadać pełną informację kredytową na swój temat. Pozwala na korzystanie z wszystkich opcji oraz dodatkowych raportów i świadectw wiarygodności.

W ramach abonamentów można uzyskać dostęp do produktów:

• Informacja Kredytowa – podstawowa informacja BIK, pozwala na udzielenie informacji o kredytach i zapytaniach kredytowych, pozwala na ocenę zdolności kredytowej, klient może otrzymać informacje raz na pół roku.
• Profil Kredytowy Plus – podstawowa informacja wzbogacona o dodatki: zobowiązania zamknięte i otwarte, zdolność kredytowa i jej ocena, dostępność w każdym momencie.
• BIK Pass – certyfikat mówiący o ocenie kredytowej klienta i stanie jego zobowiązań, informację można wydrukować albo otrzymać SMS-em,
• Alerty BIK – automatyczne powiadamianie klienta o wniosku kredytowym, dzięki czemu jest on lepiej chroniony w razie próby zaciągnięcia kredytu na jego dane. Można sprawdzić opóźnienia w spłatach zobowiązań. Za darmo dla osób mających konto próbne i premium, w podstawowym pakiecie trzeba dopłacić.

BIK daje wiele możliwości sprawdzenia historii zadłużeń i zdolności kredytowej, co jest bardzo praktyczne.

Krajowy Rejestr Sądowy

Rzadziej wspomnianą instytucją jest Krajowy Rejestr Sądowy, KRS. Jest prowadzony przez sądy rejonowe i Ministerstwo Sprawiedliwości.

W rejestrze są gromadzone dane dotyczące spółek, przedsiębiorców, instytutów, przedsiębiorstw państwowych, stowarzyszeń i organizacji. Co więcej KRS zajmuje się zwłaszcza zbieraniem informacji dotyczącej działalności przedsiębiorstw, wspólników, założycieli, stanu prawnego jaki posiada firma oraz procesów likwidacyjnych i upadłościowych.

Rejestr można uznać za główny sposób informowania o funkcjonujących przedsiębiorstwach. Do KRS może zajrzeć każdy, kto chce posiadać wiedzę na temat konkretnej firmy. Rejestr jest jawny dla przedsiębiorców i konsumentów oraz bezpłatny.

Jaki ma związek z dłużnikami?

KRS posiada rejestry:

• Rejestr Dłużników Niewypłacalnych,
• spis przedsiębiorców,
• spis stowarzyszeń, fundacji, organizacji społecznych itp.

Pierwszy z rejestrów jest najważniejszy jeśli chodzi o informacje o dłużnikach. W rejestrze znajdują się dane:

• dłużników alimentacyjnych,
• właścicieli działalności gospodarczej nie spłacających długów upadłej firmy,
• osób posiadających sądowy zakaz prowadzenia działalności.

Jak trafić do RDN?

Aby zostać wpisanym do rejestru trzeba wiedzieć, że wpis dokonywany jest z urzędu, na podstawie wniosku albo ustawy o KRS. Konsument ma prawo zgłosić dłużnika, który jest osobą fizyczną, prowadzi działalność i zalega ze spłatą długu. To samo dotyczy osób nie plącących alimentów. Nie da się jedynie wpisać do rejestru firmy samej w sobie.

Wpisu dokonuje się podobnie jak w BIG-u. potrzebny jest tytuł wykonawczy, np. sądowy. Wniosek taki trzeba przełożyć do sądu rejonowego, odpowiedniego dla miejsca, w którym dłużnik zamieszkuje. Trzeba uiścić również ustawową opłatę – 300zł.

Dłużnik a RDN – wypisanie

Po 10 latach, w myśl działania ustawy, wpis zostaje usunięty z rejestru. Oznacza to, że nie jest on wówczas ujawniany. Okres ten może zostać skrócony w wyniku uchylenia orzeczenia, które wpis spowodowało. Jednak nie można cieszyć się przed czasem, nie oznacza to całkowego wykreślenia dłużnika z rejestru.

Gdzie mogą wpisać klienta parabanki?

Pożyczki w parabankach zazwyczaj nie wymagają sprawdzania baz informacyjnych. Dlaczego?

Jest to nie tylko chwyt reklamowy, lecz przede wszystkim brak dostępu do baz. Parabanki go nie posiadają. Wyjątkiem jest jedynie taka firma pożyczkowa, która korzysta z BIG InfoMonitor.

Ze względu na to, że jest to jedyny BIG pracujący z BIK, dostęp do tej bazy jest ułatwiony. Stanowi to informację z drugiej ręki, jednak jest ona istotna i może spowodować odrzucenie albo przyznanie pożyczki. Jednak firmy pożyczkowe nie mają możliwości zgłoszenia klienta do BIK.

Tak samo RDN jest poza zasięgiem firm tego typu, choć czy jest to plus, czy minus, zależy od osobistych przekonań.

Takie ograniczenia nie powodują, że klient para banków jest bezkarny. Firmy nadal posiadają dostęp o BIG i to o nich może zostać wpisany każdy, kto poważnie zalega z wypłatą, jeżeli firma podpisała wcześniej umowę z biurem. Dodatkowo parabank musi informować dłużnika o skutkach braku spłaty i wpisie do rejestru BIK.

Jeżeli tego nie zrobi wpis będzie mógł zostać podważony, jednak nawet takie sytuacje nie zostaną całkiem bez śladu.

Reasumując

Zarówno firmy, jak i klienci mają dużo możliwości, aby zaciągnąć pożądane informacje i o sobie, i o innych przedsiębiorstwach. Jest w czym wybierać. Aby upewnić się, że firma jest rzetelna można wybrać bazę KRS, która jest dostępna bez ograniczeń. Dodatkowo można prześledzić swoją historię kredytową w BIK, a jeśli to jest niewystarczające, założyć konto w BIG.

Jednak wszystko to działa w obie strony. Klient może trafić do rejestrów. Czy warto ryzykować zwlekając ze spłatami? Zazwyczaj łatwiej zapobiegać, niż leczyć, czyli w tym przypadku zastanowić się nad wzięciem pożyczki i możliwościami spłaty.

Publikacja: 16.03.2017

Dariusz Rzęsa

Opinie