Różnice między parabankiem a firmą pożyczkową

Czas, kiedy tylko banki udzielały pożyczek, należy już do przeszłości. Możliwe, że z powodu trudności, jakie powodowało nie raz zdobycie banku. W odpowiedzi na takie utrudnienia pojawiła się możliwość pożyczenia pieniędzy szybciej i bez przesadnych formalności. Poza bankami, na rynku finansowym pojawiły się firmy pożyczkowe i parabanki. Wydaje się, że to jedno i to samo, ale nie jest tak.
Czym jest bank, wiedzą mniej więcej wszyscy, jednak odróżnienie para banku od firmy pożyczkowej to już wyzwanie i stwarza więcej problemów. Skąd to wiadomo? W serwisach społecznościowych przeprowadzano ankietę, zawierającą pytanie: czym jest według ciebie parabank? Oto odpowiedzi:

• 51% ankietowanych – inna nazwa firmy pożyczkowej,
• 46% ankietowanych – firma działająca w podobny sposób jak bank,
• 3% ankietowanych – rodzaj banku tradycyjnego.

Wyniki nie są zaskakujące. Ankietowani utożsamiali najczęściej parabank z firmą pożyczkową, mimo że jest to błąd. Są to dwie inne instytucje. Jak doszło do pojawienia się takiego błędu?
Bardzo prawdopodobnie z wrzucania firm, które nie są bankami, do jednego worka. Skoro firma nie jest bankiem, ale udziela pożyczek, to oznacza że jest parabankiem.
Przeglądając rożnego rodzaju blogi oraz wpisy na temat pożyczek, widać że pojęcia „firma pożyczkowa” i „parabank” jest stosowane zamiennie. Jest to tak powszechne, że w społeczeństwie utrwaliło się przekonanie, że jest to jedno i to samo.
Skoro już wyjaśniono, że to nie jedno i to samo, jaka jest różnica pomiędzy obiema instytucjami. Najlepiej zacząć od wyjaśnienia każdego z problematycznych pojęć.

Parabank – gromadzi, pożycza, robi co chce

Aby zrozumieć, czym jest parabank należy spojrzeć na dokumenty Komisji Stabilności Finansowej. Definiują to pojęcie bardzo precyzyjnie. Zgodnie z podanymi tam zapisami, datowanymi na 2008 rok, parabank to nic innego jak instytucja, w której znajdują się produkty finansowe, prawie identyczne jak w banku tradycyjnym. W związku z tym parabanki mogą pożyczać pieniądze, ale również przyjmować je od klientów jako depozyty.
Polskie prawo bankowe mówi, że takie działania są przeznaczone tylko dla banków oraz dla kas oszczędnościowo-kredytowych, z kolei parabank nie jest ani tym, ani tym. W związku z  taką sytuacją nie podlega Komisji Nadzoru Finansowego. Powoduje to, że nie musi ustalać limity kapitału, nie musi zachowywać tajemnicy o swoich klientach, a ich środki, wpłacone do firmy, nie podlegają ochronie.

Inwestycje, jakich dokonuje parabank, m.in. pożyczki, wykonywane są z pieniędzy, które wpłacają klienci. W takim układzie klient powinien liczyć się z tym, że część środków, a nawet ich całość może stracić.
Z tego powodu Komisja ostrzega, że firmy tego rodzaju działają na zasadzie niebezpiecznej piramidy finansowej, a to z kolej balansuje na krawędzi obowiązującego prawa. Parabanki nie podlegają nadzorowi, dlatego bardzo łatwo zostać oszukanym przez taką instytucję, czyli stracić sporą część środków finansowych. Od czasu do czasu w mediach pojawiają się historie osób, które zaangażowały się w działanie parabanku i zostały z niczym. Z tego powodu Komisja Stabilności Finansowej aktywnie ostrzega przed instytucjami tego rodzaju. NA stronie KSF publikowana jest Lista Ostrzeżeń Publicznych, która zawiera wykaz para banków, co do których istnieje podejrzenie popełnienia przestępstwa.
W takiej sytuacji nie jest niczym dziwnym, że parabanki są przez ludzi kojarzone negatywnie, co zaczęło rzutować na firmy pożyczkowe – odmienne instytucje – które działają na innych zasadach.

Firma pożyczkowa – pożyczanie z zasadami

Firmy pożyczkowe, nazywane również pozabankowymi, działają na podstawie ustawy o kredycie konsumenckim. Jest to związane z niemożnością naliczania odsetek wyższych, niż czterokrotność kredytu lombardowego. Dodatkowo każdy materiał reklamowy powinien zawierać wysokość RRSO.
Są to tylko niektóre regulacje, ale od razu widać, że w przeciwieństwie do para banków, firmy posiadają odgórne wytyczne. Jednak kto pilnuje wywiązywania się z narzuconych obowiązków? Działania firm pożyczkowych kontroluje Związek Firm Pożyczkowych (ZEP).
Trzeba jednak zaznaczyć, że nie wszystkie firmy pożyczkowe należą do związku. Wiąże się to z bardzo ostrą i szczegółową procedurą weryfikacyjną, ponieważ związek narzuca surowe zasady członkowstwa. Ma to zapewnić klientom firmy pewność, że nie padnie ofiarą oszustwa. Rejestr firm, które należą do ZEP można znaleźć na stronie internetowej.
Głównymi wyróżnikami firmy p pożyczkowej jest kilka zasad: udzielają pożyczek ze środków właścicieli i akcjonariuszy firmy, nie biorą żadnych depozytów od klientów, natomiast ryzyko utraty środków finansowych leży w gestii właściciela. Tym samym klient może poczuć się bezpieczniej.

Bank – zasady, depozyty, pożyczanie, ale nie każdemu

Niewielka część ankietowanych uznała, że parabank jest rodzajem banku. Jest to nie tylko błędne myślenie, ale może wiązać się z wieloma, niebezpiecznymi konsekwencjami. Żeby ostrzec potencjalnych klientów dobrze jest wspomnieć czym dokładnie jest bank. Według ustawy z 29 sierpnia 1997 roku:

„Bank jest osobą prawną utworzoną zgodnie z przepisami ustaw, działającą na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym. (Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665, z późn. zm.)”

W myśl tej ustawy określany jest również zakres czynności realizowanych przez bank, czyli:

przyjmowanie pieniędzy od klientów banku,
wydawanie pieniędzy klienta, na jego życzenie, z upływem odpowiedniego, ustalonego wcześniej terminu,
prowadzenie rachunku wpłat i wypłat,
przyznawanie kredytów,
udzielanie gwarancji bankowych oraz ich potwierdzanie,
działania związane z papierami wartościowymi,
pośrednictwo w przekazywaniu pieniędzy, w spłatach i terminowości operacji finansowych,
przyznawanie kart płatniczych,
udostępnianie skrytej bakowych, skrytek sejfowych,
sprzedaż i skup dewiz,
potwierdzanie i udzielanie poręczeń.

Widać tym samym, że działalność banku jest bardzo szeroka. Jednak w związku z udzielaniem wsparcia finansowego istotne są tylko kredyty i pożyczki przyznawane przez bank.
Żeby dostać kredyt w banku niezbędne jest bycie osobą pełnoletnią, posiadającą możliwość wykonywania czynności prawnych, zamieszkującą Polskę oraz posiadającą stałe źródło dochodów, czyli zatrudnienie. W firmach pożyczkowych nie zawsze jest to wymagane.
Co więcej, zanim bank wyda pozytywną decyzję kredytową, bardzo dokładnie sprawdzi zdolność kredytowa klienta, upewniając się czy ma on możliwość spłacania zadłużenia.
Za zdolność kredytową uznaje się wiele czynników, w tym: wiek klienta, dochody i ich wysokość. Dodatkowo banki sprawdzają rejestry dłużników i jeśli znajduje się w nich nazwisko klienta, wówczas szansa na kredyt maleje lub przepada całkowicie.

Jest to kolejna różnica pomiędzy firmami pożyczkowymi a bankiem. Firmy mogą sprawdzać BIK i BIG, jednak nie muszą tego robić. Przy tym potrzebują na to zgody klienta i zazwyczaj w regulaminie, który zatwierdza się starając się o pożyczkę znajduje się taka zgoda.
Jednocześnie nawet gdy pożyczkodawca znajdzie w bazie nazwisko klienta, nie zawsze ma to znaczenie dla zatwierdzenia wniosku. Powoduje to, że pożyczkę w firmie pożyczkowej można dostać znacznie łatwiej.
Banki przyznają kredyty na różne cele – mieszkaniowy, gotówkowy, samochodowy i inne. Żeby mieć pewność, że zobowiązanie będzie regulowane, bank dodaje do kwoty kredytu również ubezpieczenie oraz wymaga od klienta dodatkowego zabezpieczenia, którym może być poręczenie osób dodatkowych albo hipoteka. Firmy pożyczkowe nie potrzebują takich zapewnień.

Dodatkowo, banki udzielają wysokich kredytów, a więc okres spłaty może wynosić nawet kilkadziesiąt lat. Spłaty kredytu są zazwyczaj dokonywane w ratach, ustalanych indywidualnie i uwzględniających możliwości kredytobiorcy.

Pożyczki w firmach pozabankowych także można spłacać w ratach, jednak takie pożyczki są zazwyczaj wypłacane na krótki okres – miesiąc albo dwa miesiące.
Uwzględniając wszystkie aspekty wzięcia kredytu procedura otrzymania pieniędzy w banku jest czasochłonna. Nie wszyscy, którzy potrzebują gotowki mają tyle czasu.
W firmach pożyczkowych albo w para bankach procedura trwa krócej, nawet kilkanaście minut. W związku z tym do takich instytucji przychodzą osoby, którym się śpieszy albo ci, którzy nie mogą otrzymać kredytu w banku. Jednak trzeba pamiętać, że pośpiech nigdy nie jest dobrym doradcą.

Do banków zazwyczaj można mieć zaufanie, pozostałe instytucje finansowe wymagają więcej ostrożności. Parabankom najlepiej w ogóle nie ufać, natomiast po chwilówki sięgać jedynie, kiedy ma się pewność, że można je spłacić szybko i bez dodatkowych kosztów.

Publikacja: 5.07.2017

Komentarze